კვლევა

პრაქტიკის კვლევა

ავტორი :

ლულა ხვიჩავა

როგორ განვახორციელოთ მშობელთა აქტიური ჩართულობა სასკოლო ცხოვრებაში

წინამდებარე ნაშრომი არის პრაქტიკის კვლევის ანგარიში. მასში განხილულია მშობელთა სასკოლო ცხოვრებაში  ჩართულობის კუთხით გამოვლენილი პრობლემები, მათ გადასაჭრელად დაგეგმილი და განხორციელებული აქტივობები და კვლევის შედეგებზე დაფუძნებული რეკომენდაციები საბაზო საფეხურის მასწავლებელთათვის

  

1

  სარჩევი

                                                          

1.      თავფურცელი       ----------------------------------------------------------------------  1

       2.სარჩევი       ----------------------------------------------------------------------------       2

3.      შესავალი / პრობლემის აქტუალობის დასაბუთება   --------------------------    3-4 

            

     4 .ლიტერატურის მიმოხილვა ---------------------------------------------------------------    4-10

5. კვლევის დიზაინი  ---------------------------------------------------------------------------- 11--12

6.გამოყენებული მეთოდები -----------------------------------------------------------------------11-12

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.ქმედებების /ინტერვენციების შედეგების შეფასება, მეთოდები       ------------------------13-15             

8. კვლევის მიგნებები  -----------------------------------------------------------------------------   15

9. კვლევის შედეგები ---------------------------------------------------------------------------------  16

10. რეკომენდაციები   ----------------------------------------------------------------------------- 16-18

11.ჩატარებული სამუშაოს მონიტორინგი     ---------------------------------------------------     18

12 .დასკვნა--მიღებული შედეგების შეჯამება  ---------------------------------------------------  18

13.ინფორმაცია სკოლის შესახებ  ------------------------------------------------------------------- 19

10.გამოყენებული ლიტერატურა ------------------------------------------------------------------- 19

დანართი -------------------------------------------------------------------------------------       23-24-

                              

                                           2

                                შესავალი                           

  (პრობლემის აქტუალობის დასაბუთება)

                   სასკოლო ცხოვრებაში მშობელთა ჩართულობის პრობლემა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გამოწვევაა საგანმანათლებლო სივრცეში. ეროვნული სასწავლო გეგმა სკოლას მთავარ მოვალეობად უსახავს სწავლა -სწავლების პროცესში მოსწავლეებს ჩამოუყალიბოს ფიქრისა და აზროვნების უნარ-ჩვევები, განავითაროს მათი ინიციატივები. აღძრას მათში ცნობისმოყვარეობა და პასუხისმგებლობა. სკოლა ოჯახის გარეშე უძლურია , ჩამოაყალიბოს პიროვნება, გადასცეს მას საფუძვლიანი ცოდნა, უნარები და დამოკიდებულებები. აქტუალურია მშობელსა და სკოლას შორის არასრულყოფილი და არაეფექტური კომუნიკაცია, ეს ხელს უშლის მასწავლებელს  დროულად მიაწოდოს ინფორმაცია მშობელს მოსწავლის აკადემიური მიღწევის, დისციპლინის, პიროვნული პრობლემებისა თუ წარმატებების შესახებ. საჭიროების შემთხვევაში შეხვდეს დაინტერესებულ მშობელს და მიაწოდოს მას მოსწავლესთან და სკოლაში მიმდინარე პროცესებთან დაკავშირებული ინფორმაცია; მაგრამ იმის გამო, რომ ეს კონტაქტი მცირეა ან საერთოდაც არაა მშობელი თითქმის არ ღებულობს მონაწილეობას შვილის სასკოლო ცხოვრებაში. ეს პრობლემა, როგორც კლასის ხელმძღვანელების, ისე ჩემს წინაშეც წარმოიშვა (როგორც საგნის მასწავლებლის- რუსული ენის მასწავლებელი). საკუთარმა დაკვირვებამ და გამოცდილებამ  გაკვეთილზე და სხვა სასკოლო აქტივობებში დამანახა, რომ  მოსწავლეთა გარკვეული ნაწილი სასწავლო წლის მანძილზე პასიურია გაკვეთილზე, აღარ ასრულებს საშინაო დავალებებს, ეზარებათ ან უჭირთ საშინაო დავალების მომზადება, რთულდება მოსწავლეთა აქტიური ჩართვა საგაკვეთილო პროცესში, ნაკლებად ერთვებიან სასკოლო აქტივობებში, სასწავლო პროექტებში. დაწყებითი კლასების პედაგოგებთან საუბრისას აღმოჩნდა, რომ ბავშვები უფრო აქტიურები იყვნენ გაკვეთილზე, ხალისით ერთვებოდნენ პროექტებში, ასრულებდნენ საშინაო დავალებას, მშობლები უფრო აქტიურად იყვნენ ჩართულები შვილების სასკოლო ცხოვრებაში, უფრო ხშირად ინტერესდებოდნენ როგორც მათი აკადემიური მოსწრებით, ასევე დისციპლინით, თუმცა საბაზო საფეხურზე გადასვლისას მხოლოდ მშობლების მცირე ნაწილი ინარჩუნებს ჩვეულ ყურადღებასა და ინტერესს. აქედან გამომდინარე ჩამოყალიბდა კვლევის მთავარი კითხვა : რა არის მიზეზი საბაზო საფეხურზე მყოფი მოსწავლეების მშობლების , პასიურობისა და დაქვეითებული ინტერესისა შვილების სასკოლო ცხოვრებისადმი.  რა გავლენას ახდენს ეს ფაქტორი მოსწავლის აკადემიურ მიღწევაზე ? ბოლოდროინდელი გამოცდილება ცხადყოფს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია მშობლების აქტიური ჩართულობა საგანმანათლებლო პროცესში. მსგავსი პრაქტიკის შემთხვევაში, მოსწავლეები ავლენენ საუკეთესო შედეგებს, იზრდება მათი მოსწრების დონე. ამდენად ვფიქრობ, რომ ჩემს მიერ კვლევითი სამუშაოსათვის შერჩეული თემა შეესაბამება ჩემი სკოლის განვითარების პრიორიტეტებს, მიესადაგება სასწავლო მიზნებს.

                                                              3

არსებული პრობლემის იდენტიფიცირებისა და მათი გამომწვევი მიზეზების შემცირებისათვის ჩხორიის საჯარო სკოლის ბაზაზე 2017-2018 სასწავლო წელს ჩავატარე  კვლევა, მე-7, მე-8 და მე-9 კლასის მშობლებთან. განხილულია პრობლემის გამომწვევი   მიზეზები და მათი მოგვარების გზები.                                                                                                                                                                                                                           

ჩემი მიზანი იყო მშობელთა ჩართულობის ხარისხის გაზრდა , მშობლის როლის დადგენა ბავშვის განათლებასა და განვითარებაში. თუ რა ფაქტორები განსაზღვრავს მშობლის სასწავლო პროცესში ჩართულობას და პირიქით, რა ფაქტორები უშლის ხელს მშობელს -იყოს ჩართული შვილის სასწავლო პროცესში.

 საკვანძო კითხვები: მშობელთა ჩართულობის გაზრდა, ცოდნის დონის ამაღლება, კითხვარების შევსება, მშობლებთან კომუნიკაციის ეფექტური სტრატეგიები.

სამიზნე ჯგუფი

სამიზნე ჯგუფში შედიოდნენ საბაზო საფეხურის მშობლები და პედაგოგები

ლიტერატურის მიმოხილვა.

სასკოლო ცხოვრებაში მშობელთა აქტიური ჩართვა აქტუალური საკითხია. მშობელთა ჩართულობას აფერხებს სხვადასხვა  ფაქტორი. მშობელთა ნაკლებ ჩართულობას სასწავლო პროცესში, შესაძლოა, მრავალი მიზეზი განაპირობებდეს, მათ შორის, დროის სიმცირე, დროის გარდა , მშობელთა ჩართულობაზე შეიძლება იმოქმედოს ოჯახის ეკონომიკურმა მდგომარეობამ, მშობელთა განათლების დონემ, შვილების რაოდენობამ, ქორწინების მდგომარეობამ და ა.შ. მაგალითად მშობლები, რომელთა განათლების დონეც უფრო მაღალია, უფრო ჩართულები არიან სასწავლო პროცესში, ვიდრე ის მშობლები, რომლებიც განათლების უფრო დაბალ დონეზე დგანან. მშობლები, რომლებსაც უფრო ცოტა შვილები ყავთ , უფრო ჩართულები არიან სკოლის ცხოვრებაში, ვიდრე მრავალშვილიანი მშობლები. თუ მშობელი დარწმუნებულია, რომ მას საკმარისი კომპეტენცია აქვს, რომ შვილს სწავლის პროცესში დაეხმაროს , უფრო თამამად ერთვება სკოლის ცხოვრებაში. მშობელთა წარმოდგენა ბავშვის უნარებსა და ნიჭზე ასევე გავლენას ახდენს მშობელთა ჩართულობის ხარისხზე; მშობელი უნდა გრძნობდეს , რომ სკოლის ხელმძღვანელი , სკოლის დირექცია და მასწავლებლები მშობლის ჩართულობას მნიშვნელოვნად თვლიან, რათა მას სკოლასთან ურთიერთობის მოტივაცია და სურვილი გაუჩნდეს.

                                                                            4

            საგულისხმოა მშობელთა ჩართულობის გავლენა მოსწავლეთა მიერ სკოლაში სიარულსა და გაკვეთილებზე დასწრებაზე. ამ საკითხს არაერთი კვლევა ეძღვნება მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში. ცნობილია, რომ მოსწავლეების მიერ სკოლის გაცდენა ერთ-ერთ ყველაზე დიდ საგანმანათლებლო პრობლემად არის მიჩნეული, რადგან სკოლის ხშირი გაცდენა მოსწავლეს სასწავლო მასალას ჩამოარჩენს და მის საბოლოო აკადემიურ მიღწევებზე უარყოფითად მოქმედებს. რაც უფრო ნაკლები ბავშვი დადის სკოლაში, სკოლა მით უფრო სუსტი და ნაკლებად ფუნქციურია, რადგან სკოლის სიძლიერის უმთავრესი წყარო წარმატებული მოსწავლეები არიან. სხვადასხვა კვლევამ აჩვენა , რომ მშობელთა ჩართულობა დადებითად

          აისახება მოსწავლეთა დასწრებაზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ რაც მეტად არის მშობელი შვილის სასწავლო პროცესში ჩართული, მით უფრო ნაკლებად აცდენს ბავშვი სკოლას.

  საინტერესოა , მშობელთა ყველა ტიპის ჩართულობა მოქმედებს ბავშვის სკოლაში სიარულზე თუ მხოლოდ რომელიმე ფორმით ჩართულობა ?კვლევებმა აჩვენა, რომ მშობლის ჩართულობა , რომელიც გამოიხატება საშინაო დავალების შემოწმებით და ბავშვებთან ერთად კითხვით, პირდაპირ კავშირშია მოსწავლეთა ნიშნების გაუმჯობესებასთან, ხოლო მშობელთა მიერ შვილების მონიტორინგი , შვილებისა და მშობლების დისკუსიები, ასევე მშობლის სკოლის ცხოვრებაში ჩართულობა დადებითად მოქმედებს ბავშვის მიერ სკოლაში სიარულზე ( ეფშტეინი და შელდონსორსი, 2002 ).

ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით დამრიგებელი ვალდებულია:

·         გააცნოს მოსწავლესა და მის  მშობელს /კანონიერ წარმომადგენელს ( შემდგომში მშობელი ) მათი უფლებები და მოვალეობები( სკოლის შინაგანაწესი, მოსწავლის ეთიკის კოდექსი, სასკოლო სასწავლო გეგმის შესაბამისი საკითხები და სხვა);

·         დაეხმაროს მოსწავლეს აკადემიური თუ სასკოლო გარემოში წამოჭრილი სხვადასხვა პრობლემების გადაჭრაში;

·         იყოს შუამავალი მოსწავლეს, მშობელსა და მასწავლებელს შორის პრობლემების წარმოქმნის შემთხვევაში;

·         რეგულარულად მიაწოდოს მშობელს ინფორმაცია მოსწავლის აკადემიური მიღწევის, დისციპლინის, პიროვნული პრობლემებისა თუ წარმატებების შესახებ. დაუშვებელია ერთი მოსწავლის დისციპლინისა და აკადემიური მიღწევის შესახებ სხვისი თანდასწრებით საუბარი;

·         საჭიროების შემთხვევაში, შეხვდეს დაინტერესებულ მშობელს მიაწოდოს მას მოსწავლესთან და სკოლაში მიმდინარე პროცესებთან დაკავშირებული ინფორმაცია;

·         გაიგოს მოსწავლის მიერ სკოლის გაცდენის მიზეზი

·         დამრიგებელი ვერ შეასრულებს აღნიშნულ ვალდებულებებს თუ მშობლის მხრიდანაც არ იქნა მუდმივი მზაობა და კონტაქტი პედაგოგთან.

                                                                            5

2015 წლის იანვრიდან ინკლუზიური განათლების მიმართულებით , სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეთა მშობლების საგანმანათლებლო პროგრამები ამოქმედდა, მოხდა მშობელთა გადამზადება და მათი სასკოლო ცხოვრებაში ჩართულობის უზრუნველყოფა; ზოგადი განათლების ხელშეწყობის მიზნით , განხორციელდება მშობელთა განათლების ქვეპროგრამა, რომელიც გულისხმობს მშობელთა ინფორმირებას ისეთ მნიშვნელოვან თემებზე, როგორიცაა : ბავშვის ინდივიდუალური საჭიროებების გამოვლენის ხელშეწყობა, სახლში სწავლისათვის საჭირო უნარ-ჩვევების გამომუშავება, ჯანსაღი ცხოვრების წესის ხელშეწყობა, შვილთან კომუნიკაციის პროცესში ასაკობრივ-ფსიქოლოგიური  თავისებურებების გათვალისწინება და სხვა.                                                                    

ცხადია, მშობლები უდიდეს როლს თამაშობენ  მოსწავლეების აღზრდაში. მათ შეუძლიათ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანონ საგანმანათლებლო პოლიტიკის განსაზღვრაში, კერძოდ,

საგანმანათლებლო სტანდარტების მიღწევაში. განათლების პოლიტიკის განმსაზღვრელები ცდილობენ , მშობლების თვალით დაინახონ ის „ ცხელი წერტილები“, რომლებიც მათი ყურადღების მიღმა რჩება და მათგან სასწრაფო რეაგირებას ითხოვს. მშობლის მდგომარეობისა და მისი განწყობის დადგენა იყო იმ კვლევის ერთ-ერთი მიზანი, რომელიც კონრად ადენაუერის ფონდის ხელმძღვანელობით ჩატარდა. კვლევამ სცადა იმ პრობლემების იდენტიფიკაცია, რომლებიც ხელისშემშლელ ფაქტორებად გვევლინება საგანმანათლებლო სტანდარტების მიღწევისას. რა აწუხებთ მშობლებს ?როგორია მათი დამოკიდებულება განათლების სფეროს მიმართ?- ეს იყო ის ძირითადი შეკითხვები, რომლებითაც მათ ფონდის მკვლევარებმა მიმართეს. გერმანიაში მშობლის როლი , ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, საფუძვლიანად შეიცვალა. ბავშვის კეთილდღეობა და მისი უფლებების დაცვა მშობლისათვის უპირველეს პრიორიტეტებად იქცა. აღზრდის ძველი სტილი და მასთან დაკავშირებული მიზნები ( შემგუებელი, მორჩილი ადამიანის აღზრდა ) თანამედროვე მოთხოვნებმა შეცვალა. აღზრდის ახლებური , თანამშრომლობითი სტილი მიზნად ისახავს დამოუკიდებელი, კონკურენტუნარიანი პიროვნების ჩამოყალიბების ხელშეწყობას. გერმანელ მშობელთა უმრავლესობას, მიუხედავად სოციალური კუთვნილებისა , გაცნობიერებული აქვს საკუთარი როლი და მოვალეობები. მათი, როგორც მშობლისა და აღმზრდელის შეგნება საკმაოდ მაღალია. გერმანელებს ხშირად უკმარისობის გრძნობა აქვთ იმასთან დაკავშირებით, რომ შვილს ვერ უქმნიან ყველა იმ პირობას, რაც აუცილებელია ბავშვის წარმატებული განვითარებისათვის. გამოკითხული მშობლები აღნიშნავენ, რომ როდესაც საქმე კარიერას ეხება, დედების უმეტესობა მზადაა , დრო დაუთმოს შვილის აღზრდას კარიერის სანაცვლოდ. თუმცა, მამის, როგორც აღმზრდელის , როლი ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისათვის და გამოკითხული მამების აბსოლუტური უმრავლესობა სიამოვნებით ასრულებს ამ როლს.

                                                                           6

 გერმანელ მშობელს გაცნობიერებული აქვს, რომ ბავშვის სწორად აღზრდისა და სწავლაში წარმატებისათვის აუცილებელია, ორივე მშობელი იყოს ჩართული სასწავლო-აღმზრდელობით პროცესში.

   კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ გერმანიაში ბავშვებს განვითარებისა და სწავლისათვის განსხვავებული პირობები აქვთ. როდესაც მშობლები აცნობიერებენ განათლების მნიშვნელობას  და შვილებს სათანადო ყურადღებას აქცევენ, ბავშვები წარმატებას აღწევენ, სასწავლო და ფიზიკური გაჯანსაღებისათვის. დროს გონივრულად  იყენებენ და ტელევიზორსა თუ კომპიუტერულ თამაშებზე მიჯაჭვულნი არ არიან. თუ ბავშვი წიგნიერ გარემოში იზრდება , კითხვის მიმართ მისი ინტერესი მაღალია. სოციალურად შედარებით დაბალ საფეხურზე მდგომ ემიგრანტთა ოჯახების შვილები კი , უმეტესწილად , საგანმანათლებლო სტანდარტებს ვერ აკმაყოფილებენ და დაბალი აკადემიური მოსწრებით გამოირჩევიან. მათი მშობლები ნაკლებად არიან ჩართული სასწავლო პროცესში და არც   განათლების მიღებას ანიჭებენ განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.                                                

საყურადღებოა, რომ სკოლაში მიღებული ნიშნები და სკოლის წარმატებით დასრულება მშობლებისათვის ძალიან მნიშვნელოვანია. მშობლების 75 % აღნიშნავს , რომ ამაზეა დამოკიდებული, მიაღწევს თუ არა მისი შვილი წარმატებას ცხოვრებაში. გამოკითხულთა მხოლოდ 1 % თვლის სკოლის წარმატებას უმნიშვნელოდ. გამოკითხული მშობლების უმეტესობა საჯარო სკოლებში მიღებულ განათლებას ნაკლებად ენდობა. მათი მთავარი პრეტენზია ეხება სასწავლო გარემოს არადამაკმაყოფილებლად მოწყობას, მოსწავლეთა გადაჭარბებულ რაოდენობას კლასებში, მასწავლებელთა გულგრილ დამოკიდებულებას მოსწავლეებისა და საკუთარი საქმიანობისადმი, მოუქნელ სტრუქტურებსა და ნაკლებად ინოვაციურ კონცეფციებს. ის მშობლები, რომლებისთვისაც განათლება პრიორიტეტულია , ცდილობენ, თავად მიხედონ შვილების განათლებას და ამ მიზნით ისინი ბევრ დროს , ფულსა და ენერგიას ხარჯავენ კერძო საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. ამ ასპექტის გათვალისწინებით, ბოლო დროს კერძო სკოლებისადმი მოთხოვნები საკმაოდ გაიზარდა გერმანიაში, სადაც ასეთ დაწესებულებებში სწავლა ძალიან ძვირი სიამოვნებაა.

 მშობლების მთავარი გზავნილი განათლების პოლიტიკის განმსაზღვრელებისადმი ასე ჟღერს: „ განათლების პოლიტიკის განმსაზღვრელებმა უშუალოდ უნდა ჰკითხონ მშობლებს , სად არის ის „ ცხელი წერტილები“, რომლებიც სასწრაფოდ რეაგირებას ითხოვს. ისინი უნდა დაინტერესდნენ მშობლების რეალური ყოფითა და პრობლემებით. მათ პერიოდულად უნდა მოაწყონ მრგვალი მაგიდა და მის ირგვლივ ესაუბრონ მშობლებს მიაწოდონ ინფორმაცია განათლების სფეროს პრიორიტეტებისა და სიახლეების შესახებ. ჩვენ, მშობლები, დიდი ხნის წინ ვიყავით მოსწავლეები. მას შემდეგ ბევრი რამ შეიცვალა განათლების სისტემაში და ხშირად საკითხები , რომლებსაც ჩვენი შვილები სწავლობენ , ჩვენთვის გაუგებარი რჩება. სანამ განათლების პრობლემას გადაწყვეტდეთ მოისმინეთ ჩვენი აზრებიც. ბავშვის კეთილდღეობა უპირველესი პრიორიტეტია ყველასათვის. „

                                                                        7

ამ მიზნის მიღწევა კი მაშინ არის გაცილებით ადვილი, როდესაც გათვალისწინებულია მშობლის ინტერესები.“ კვლევის ჩატარების შემდეგ გერმანიაში არაერთი კონფერენცია და სამუშაო შეხვედრა ჩატარდა მისი შედეგების განხილვის მიზნით.“ მშობლების გარეშე არაფერი გამოვა , თუ ჩვენი მიზანი თანმიმდევრული და მიზანმიმართული საგანმანათლებლო პოლიტიკის ჩამოყალიბებაა „ -ასე პასუხობენ განათლების პოლიტიკოსები კონრად ადენაუერის ფონდის მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგებს.

გერმანელ და ქართველ მშობლებს შორის მსგავსებაც არის და განსხვავებაც. ზოგადად, ყველა მშობელს სურს , რომ მისმა შვილმა საუკეთესო განათლება მიიღოს. გერმანიის მაგალითზე კი ჩანს , რომ მათ განათლების სისტემის მხრიდან დახმარება სჭირდებათ. მასწავლებლის მიერ დასახული მიზნები გაცილებით იოლად მიიღწევა, როდესაც მშობელი სათანადოდ არის ინფორმირებული სასწავლო პროცესისა და მიზნების შესახებ  და მას პედაგოგი მოკავშირედ აღიქვამს. თუმცა, მხოლოდ მასწავლებლის მცდელობა ნაყოფს არ გამოიღებს , თუ უფრო ფართომასშტაბიანი ღონისძიებები არ განახორციელა სისტემამ, ( მაგალითად , მშობელთა პედაგოგიზაცია). მშობელთა კვლევის ჩატარება და კვლევის შედეგების მიხედვით სასწავლო პროცესში მათი ჩართვა, ერთი მხრივ, მასწავლებლის შრომას გააადვილებს, ხოლო,  მეორე მხრივ , განათლების სისტემას საგანმანათლებლო სტანდარტების მიღწევაში დაეხმარება.                                

2007 წელს , ამერიკაში ფართომასშტაბიანი და საფუძვლიანი კვლევა ჩატარდა , რომლის ფარგლებშიც 500 სკოლის დირექტორი შეირჩა და გამოიკითხა, რათა მშობელთა ჩართულობის სხვადასხვა ეფექტური სტრატეგიები დაედგინათ და გაეანალიზებინათ კვლევის შედეგად , ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო მიგნება მშობელთა კატეგორიზაციის სქემა იყო, რომელსაც ქვემოთ გთავაზობთ:

 მშობლის ტიპი: მხარდამჭერი

განათლება: საშუალოზე დაბალი/საშუალო

თვისებები: კმაყოფილი, ჩართული, პრაქტიკულ საკითხებში დახმარებისათვის მზად მყოფი, სასიამოვნო პარტნიორი, აქტიური, აქვს საკმარისი დრო

შესაფერისია მშობელთა კომიტეტისათვის

ნაკლებად შესაფერისია : სკოლის სამეურვეო საბჭოსა და მრჩეველთა საბჭოსათვის, ვიდრე არ გაივლის რამდენიმე მოსამზადებელ ტრენინგს.

მიდგომა : აგრძნობინეთ, რომ მისი მოკავშირე ხართ; სოლიდარობის გრძნობა გამოიჩინეთ.

                                 მშობლის ტიპი:  პოლიტიკოსი

განათლება: საშუალო/საშუალოზე მაღალი

                                                                                 8

თვისებები: აქვს სურვილი , მოახდინოს გავლენა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ჩაერთოს ; კრიტიკული მომხმარებელია , უპირატესობას ანიჭებს სკოლის არჩევანის დემოკრატიულ ხასიათს.

შესაფერისია მშობელთა კომიტეტისათვის

ნაკლებად შესაფერისია პრაქტიკულ საქმიანობაში დახმარებისათვის.

მიდგომა :აგრძნობინეთ, რომ გინდათ დადებითი გავლენა მოახდინოს სკოლის ცხოვრებაზე, რომ მისი აზრი ძალიან მნიშვნელოვანია თქვენთვის .

მშობლის ტიპი:  პასიური

განათლება: საშუალოზე დაბალი/საშუალო

თვისებები : არ არის ჩართული , მხოლოდ მაშინ ერთვება , როდესაც სთხოვენ ,რთულია მასთან დაკავშირება .

შესაფერისია : შეიძლება,  სხვა მსგავსი  ტიპის მშობლებთან ურთიერთობაში დაეხმაროს სკოლას.

ნაკლებად შესაფერისია: სკოლის სამეურვეო საბჭოსა და მრჩეველთა საბჭოსათვის, ვიდრე არ გაივლის რამდენიმე მოსამზადებელ ტრენინგს.                                                                                   8

მიდგომა: შეეცადეთ, დაუკავშირდეთ , გამოხატეთ ინტერესი, მისთვის საინტერესო თემებზე ესაუბრეთ.

მშობლის ტიპი:  კარიერაზე ორიენტირებული

განათლება : საშუალო/ საშუალოზე მაღალი

თვისებები: ბავშვის აღზრდასა და განათლებაზე პასუხისმგებლობას სკოლას აკისრებს, სკოლის მიმართ კრიტიკულია.

შესაფერისია: სკოლის სამეურვეო საბჭოსა და მრჩეველთა საბჭოსათვის.

ნაკლებად შესაფერისია: პრაქტიკული დახმარებისათვის.

მიდგომა: საუბარი მისი საქმიანობის , კარიერისა და განათლების შესახებ.დაიწყეთ, მოუყევით სამეურვეო საბჭოს თაობაზე და უთხარით , რა მნიშვნელობა აქვს მშობელთა ჩართულობას.

მშობლის ტიპი:  რთული

განათლება : საშუალო/ საშუალოზე მაღალი

                                                                     9

თვისებები: ზედმეტად კრიტიკულია, უყვარს სკოლის შეცდომებზე საუბარი.

შესაფერისია: სკოლის მრჩეველთა საბჭოსათვის.

ნაკლებად შესაფერისია: მშობელთა კომიტეტისათვის

მიდგომა: აგრძნობინეთ, რომ გაინტერესებთ მისი შეხედულებები აღზრდასა და განათლებაზე, იყავით კარგად მომზადებული.

მშობლის ტიპი:  საუკეთესო მშობელი

განათლება : საშუალოზე მაღალი

თვისებები : ბავშვის აღზრდასა და განათლებაზე პასუხისმგებლობას სკოლასა და მასწავლებლებთან ერთად ინაწილებს, კრიტიკულია და კონსტრუქციული, სკოლას შემოქმედებითი იდეებით ეხმარება.

შესაფერისია: პრობლემების გადაჭრისა და კრიზისების დასაძლევად, დახმარების სათხოვნელად, ფონდების მოსაზიდად, სამეურვეო საბჭოსათვის.

ნაკლებად შესაფერისია: მშობელთა კომიტეტისათვის.

მიდგომა :გამოხატეთ კეთილგანწყობა და ინტერესი მისი აზრების მიმართ.

სკოლასა და მშობლებს შორის წარმატებული  კომუნიკაციის ერთ-ერთი უმთავრესი პირობა გულისხმიერება და ერთმანეთის პრობლემების მიმართ თანაგრძნობის გამოხატვაა.

   კვლევების თანახმად, მოსწავლეთა მშობლები, რომლებიც აქტიურად მონაწილეობენ საგანმანათლებლო პროცესში , უკეთეს შედეგებს აღწევენ; იღებენ უკეთეს ნიშნებს, აქვთ        9     უფრო მაღალი აკადემიური მიღწევები და უფრო ხარისხიანად შესრულებული საშინაო დავალებები, მათი დასწრების მაჩვენებელი უფრო მაღალია და გამოირჩევიან პოზიტიური ქცევით, კეთილგანწყობილი არიან სკოლის მიმართ და აქვთ საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების რწმენა.

 2010 წელს , მშობელთა ჩართულობის დღისადმი მიძღვნილ შეხვედრაზე ქევინ უოკერმა , მშობელთა ჩართულობის ერთ-ერთი პროექტის დამაარსებელმა სკოლებს მოუწოდა : „ ნუ წუწუნებთ მშობელთა პასიურობაზე , არამედ მოიწვიეთ, დაპატიჟეთ და სთხოვეთ მათ გააკეთონ რაც შეიძლება მეტი“. სწორედ ამ შეხვედრაზე დააჯილდოვეს მშობლები პირველად აქტიური ჩართულობისთვის.

                                                                     10

კვლევის დიზაინი

 საკვლევი საკითხის მიმოხილვა

გადავწყვიტე, რომ კვლევები ჩამეტარებინა მე-7,მე-8 და მე-9 კლასებში. ჩემი მიზანი იყო სამივე კლასში ჩატარებული ერთი და იგივე სახის კვლევები ერთმანეთისთვის შემედარებინა, გამეანალიზებინა და შესაბამისი დასკვნები გამეკეთებინა.

რთულია მშობელთა დაინტერესება საბაზო საფეხურზე. მშობლებს ნაკლებად აინტერესებთ სასკოლო ცხოვრება. რაც წარმოშობს პრობლემებს. ეცემა სწავლის ხარისხი. წინამდებარე პრაქტიკული კვლევის მიზანია მშობელთა ჩართულობის ხარისხის კვლევა და მათი ჩართულობის ხარისხის გაუმჯობესების გზების ძიება და მოსწავლეთა აკადემიური მოსწრების გაუმჯობესება. აქედან გამომდინარე ჩამოყალიბდა კვლევის მთავარი კითხვა: რა არის მიზეზი საბაზო საფეხურზე მყოფი მოსწავლეების  მშობლების ,პასიურობისა და დაქვეითებული ინტერესებისა შვილების სასკოლო ცხოვრებისადმი .

კვლევის მთავარ კითხვაში აღნიშნული პრობლემების მიზეზების დადგენაში დამეხმარა შემდეგ ქვეკითხვებზე პასუხის გაცემა :

·         დაწყებით კლასებში ძირითადად ვისი ( მშობლისა თუ მასწავლებლის ) ინიციატივით ხდებოდა მათი კომუნიკაცია;

·         მშობლებს რამდენად უფრო დატვირთული სამუშაო რეჟიმი აქვთ ეხლა ვიდრე მაშინ ქონდათ;

·         ინფორმაცია მათი შვილების შესახებ გახდა უფრო ნეგატიური;

·         ისინი თვლიან, რომ ბავშვი უკვე დიდია და აღარ არის აუცილებელი ხშირი კონტაქტი პედაგოგთან და თვითონ ბავშვისაგან იღებენ საკმარის ინფორმაციას.

·         როგორ შეიძლება მშობელთა სასწავლო პროცესებში ჩართულობის გააქტიურება?

·         ყველაზე ეფექტურად რომელი აქტივობები და სტრატეგიები დამეხმარება ამაში?

·         მშობლებთან მუშაობის რა ინოვაციური ფორმები არსებობს ?

.გამოყენებული მეთოდები

კვლევაში მონაწილეობა მიიღეს  საბაზო საფეხურის ( ,მე-7,მე-8 და მე-9 კლასის) მშობლებმა და პედაგოგებმა .ჯამში 43  მშობელი,  5 პედაგოგი კვლევის დროს გამოვიყენე შემდეგი        მეთოდები: საკვლევ კითხვებზე პასუხის გასაცემად გამოვიყენე კვლევის როგორც თვისებრივი ( ფოკუს-ჯგუფი ,8-10 მონაწილე, ფოკუს-ჯგუფის დროს წარმოქმნილმა დისკუსიამ უკეთ გამოავლინა რესპონდენტების დამოკიდებულება პრობლემისადმი. მათ შორის აღმოჩნდნენ ისეთი ადამიანები, რომლებიც განსაკუთრებული გულახდილობით გამოირჩეოდნენ.  ,აღნიშნული მეთოდი დამეხმარა იმის გარკვევაში , თუ რა დამოკიდებულება აქვთ მშობლებს ამა თუ იმ საკითხისადმი, ფოკუს-ჯგუფის ჩატარების მიზანი იყო მიმეღო  მშობლებისაგან და  მასწავლებლებისაგან  ინფორმაცია , რომელიც დამეხმარებოდა კითხვარის შედგენაში. ფოკუს-ჯგუფში იყო 10 წევრი. ( 7 მშობელი და 3 მასწავლებელი )

                                                                                      11

მონაცემთა აღნიშნული მეთოდის გამოყენების მიზანი იყო სისტემასთან დაკავშირებით მშობლების დამოკიდებულების ( ზოგადი ფონის ) შესწავლა, რაც დამეხმარა კვლევის სწორად წარმართვასა და კითხვარის მომზადებაში.

კითხვარი მომზადდა საბაზო საფეხურის ყველა მოსწავლის მშობლისა და კანონიერი მეურვისათვის. დროის დაზოგვის მიზნით კითხვარები ყველა მშობელს გაეგზავნა სახლში და მეორე დღეს უკან დააბრუნეს შევსებული.

 ასევე, რაოდენობრივი მეთოდები ( დახურული და ღია ანკეტირება)  ვინაიდან სწავლების ყველა საფეხურზე განსხვავებულია მშობლის ჩართულობა , კვლევა მიმდინარეობდა ამ საფეხურის მიხედვით : გამოიკითხა საბაზო  საფეხურის მოსწავლეთა მშობლები ( ინდივიდუალური და ფოკუს ჯგუფები ) ; საბაზო საფეხურის მოსწავლეებს  დაურიგდათ კითხვარები-უშუალოდ მშობლებისთვის ( ან მეურვისთვის ) განკუთვნილი. გამოიკითხა, ასევე, რამდენიმე პედაგოგი.

კითხვარი ყველა მოსწავლეს გავატანე სახლში , საიდანაც  შევსებული     მომიტანეს  .

       კითხვარის შედეგების ანალიზმა მაჩვენა  სამი ნაკლებად პრობლემური საკითხი  და  სამი საკითხი , რომელშიც ყველაზე ნაკლებ იღებდნენ მშობლები მონაწილეობას და შესაბამისად ყველაზე ნაკლებ იყვნენ ინფორმირებულები. ( იხილეთ დანართი 1)

   ინტერვიუმ მშობლებთან მომცა საშუალება განმესაზღვრა მშობლების დამოკიდებულება დამრიგებლის, პედაგოგებისა და ზოგადად სკოლის მიმართ .ასევე მათთვის უფრო კომფორტული კომუნიკაციის საშუალებების დადგენაში. ყველაფერმა ამან მომცა ინფორმაცია თუ რამდენად იყვნენ მშობლები ინფორმირებულები საკუთარი შვილების სასკოლო ცხოვრების შესახებ და თუ როგორი ფორმა ინფორმაციის მიღებისა იქნებოდა მათთვის უფრო მისაღები და მოხერხებული.

       აღმოჩნდა რომ მშობლების  ნაწილი ინფორმირებული იყო შვილების აკადემიური მოსწრების შესახებ და ეს ინფორმაცია მიღებული ქონდათ დამრიგებელთან სატელეფონო კონტაქტის გზით. ნაწილს არ ქონდა ინფორმაცია და მხოლოდ დამრიგებლის ინიციატივით მოხდა ამის მიწოდება.

         მშობლების აბსოლუტური უმრავლესობისათვის შვილების სასკოლო ცხოვრების  შესახებ  ინფორმაციის მიღება კომფორტული და მოსახერხებელი იყო ტელეფონით. არავის გამოუთქვამს სურვილი ინფორმაცია მიეღო ელ. ფოსტით, მხოლოდ რამდენიმე მშობელმა გამოთქვა აზრი იმის შესახებ რომ სკოლაში ვიზიტიც აუცილებელია სხვა მასწავლებლების ნახვის მიზნით.                                                                         

                                                                            12

                                                   ინტერვენციები

კვლევის პროცესში მიღებული ინფორმაციისა და მონაცემების ანალიზის საფუძველზე , შევიმუშავეთ სავარაუდო ინტერვენციის   ვარიანტები:

1.სემინარები მშობლებისათვის--როგორ ჩაერთონ შვილის განათლებაში;

სპეციალური ცოდნის მიწოდება მშობლებისათვის უცხო ენის  სწავლა–სწავლების პროცესში დანერგილ სიახლეებზე, სწავლების თანამედროვე მიდგომებზე, შემაჯამებელი დავალებების ტიპებზე, მოსწავლეთა ცოდნის შეფასების კრიტერიუმებზე, მოსწავლეებში მწირი ლექსიკური მარაგის პრობლემის გადაჭრის გზების ძიებაზე.

3. აღზრდის კუთხით: ბავშვებთან ურთიერთობაში დასჯითი მეთოდების სანაცვლოდ ნდობასა და თანამშრომლობაზე,  ბავშვის  პოზიტიური ქცევის შემჩნევასა და სტიმულირებაზე;

4. სკოლასთან მჭიდრო თანამშროლობისათვის მოხალისე მშობელთა შერჩევა  და მათი ჩართვა მოსწავლის სწავლა–აღზრდის პროცესში; ( მშობლები, რომლებიც კარგად ფლობენ უცხო ენას )

5. მშობლებისა და პედაგოგების შეხედულებათა დაახლოების მიზნით  ორმხრივი კომუნიკაციის ფორმების შემუშავება. მშობლებთან სპეციალური შეხვედრების ორგანიზება, ერთობლივი აქტივობების დასაგეგმად.

6 .შევთავაზოთ მშობლებს ტრენინგები მათთვის საინტერესო თემებზე  ( მაგალითად , საინფორმაციო ტექნოლოგიები, უცხო ენის სწავლება, მოსწავლის საშინაო დავალებების მომზადება);

7 .მშობლები რიგრიგობით დავპატიჟოთ გაკვეთილზე. ამით ისინი უკეთესად გაიგებენ, როგორ სწავლობენ მათი შვილები, რა ტიპის გაკვეთილებზე უწევთ სიარული, როგორი ატმოსფეროა სკოლაში, ვინ ასწავლის მათ შვილებს , როგორია გაკვეთილის პროცესი და სხვა. გაკვეთილზე დასწრებით მშობლები სასწავლო პროცესის მიმდინარეობაში უფრო აქტიურად ჩაერთვებიან და სასწავლო პროცესზე კონტროლის განცდა გაუჩნდებათ.

8.მოვიწვიოთ სპექტაკლებზე ( მოსწავლეები თავად აკეთებენ მოსაწვევებს მშობლებისათვის ) ;

9 .მივცეთ მშობლებს რეკომენდაციები მოსწავლის ამა თუ იმ ნიჭის გამოსავლენად ( აღვნიშნოთ ხშირად თუ რას აკეთებს მოსწავლე კარგად; მოსწავლის რვეულში გავაკეთოთ აღნიშვნები მათი მიღწევების შესახებ;)

10.მოვაწყოთ  საგნობრივი კონფერენციები, სადაც მოსწავლეები წარადგენენ საკუთარ ნამუშევრებს , მიღწევებს მშობლების წინაშე;   

                                               

                                                                        13                                                                                                                                                    

11 .  დავგეგმოთ და განვახორციელოთ საკლასო ღონისძიებები უცხო ( რუსულ ენაზე ) სადაც აუცილებელი იქნებოდა მოსწავლეთა მშობლების ჩართვა.( ანდაზებისა და   გამოცანებისა საღამო, პოეზიის საღამო) 

      12.       ყოველი ოთხშაბათი გამოცხადდეს მშობლის  დღედ , როცა მშობელი მისთვის მოსახერხებელ დროს მოვა სკოლაში და გაესაუბრება დამრიგებელსა და პედაგოგებს

       13. მასწავლებლის ვებგვერდი, სადაც უცხო ენის ( რუსული ) საგნის სწავლების  შესახებ ყველა საჭირო ინფორმაციაა განთავსებული, მაგალითად, საგნის სილაბუსი, წესები და პროცედურები, საშინაო დავალებები, სასარგებლო რესურსები  და სხვა მასალა. მშობლებსა და მოსწავლეებს ყოველდღიურად შეუძლიათ ნახონ განახლებული ინფორმაცია, სასწავლო რესურსები, ; წაიკითხონ მასწავლებლის მიმართვები და დატოვონ კომენტარი , თუ ამის სურვილი გააჩნიათ.

       14. მშობლების საყურადღებოდ სკოლაში ინფორმაციის გაკვრა.

            კვლევის შედეგად გამოიკვეთა, მიზეზი საბაზო საფეხურზე მყოფი მოსწავლეების მშობლების, პასიურობისა და დაქვეითებული ინტერესისა შვილების სასკოლო ცხოვრებისადმი, არის:

                  ·         მშობლების გადატვირთული დღის რეჟიმი

·         ჩემს საგანთან მიმართებაში ენის ბარიერი

                   ·         ოჯახური სოციალური პრობლემები ( მშობლები იმყოფებიან საზღვარგარეთ; მრავალშვილიანი ოჯახები, ქორწინების მდგომარეობა )

·         ნაკლებად წიგნიერი ოჯახური გარემო;

·          

ვფიქრობ რომ ძირითადი მიზეზი პრობლემისა დადგინდა და ზემოთ აღნიშნული  ინტერვენციების განხორციელება ამ პრობლემის გადაჭრაში დამეხმარება.

      სკოლის მიმართ მშობელთა ნეგატიური დამოკიდებულების შეცვლის მიზნით სკოლის ადმინისტრაციის და  პირადად ჩემი ინიციატივით მოეწყო  შეხვედრები საბაზო საფეხურის მშობლებთან, „ მშობლის ვიზიტი სკოლაში“. შევადგინეთ განრიგი, მშობლებისთვის გამოვყავით სპეციალური სივრცე, სადაც გამოვფინეთ მათთვის საინტერესო მასალები სკოლაში დანერგილ ინოვაციებზე. შეხვედრა 2 ნაწილისაგან შედგებოდა. დასაწყისში მშობლებს ვაჩვენეთ ჩვენ მიერ წინასწარ მომზადებული პროგრამა სკოლის ცხოვრების შესახებ, მიმდინარე სტრატეგიულ მიზნებზე, მიღწევებსა და პერსპექტივებზე, მოსწავლის ცოდნის შეფასების კრიტერიუმებსა და მათ მიღწევებზე. მეორე ნაწილი დავუთმეთ დისკუსიას, მშობელთა აზრისა და წინადადებების მოსმენას, მათი პოზიციების გამოვლენას. ამ შეხვედრებზე მშობლებმა გვიბიძგეს ახალი იდეისაკენ–აქტიურად გვეთანამშრომლა მათთან და წიგნიერების ამაღლების მიზნით ხშირად მოგვეწვია სკოლაში სხვადასხვა ღონისძიებებზე.

2.      მშობელთა პედაგოგიზაცია. მეშვიდე კლასის პედაგოგებთან ერთად შევხდვით სსმ  მოსწავლეთა მშობლებს

                                                           14

3. სკოლის ცხოვრებაში  მოხალისე მშობელთა ჩართულობა. მშობლებთან ორმხრივი კომუნიკაციისათვის გამოვიყენეთ საქართველოს დაწყებითი განათლების პროცესში სკოლის მონაწილეობით მიღებული გამოცდილება. კათედრასთან ერთად შევიმუშავეთ წინადადებები მშობელთა ჩართულობის გასაუმჯობესებლად.       1მშობელთა კრებებზე მათ გავაცანით უცხო ( რუსული ) ენის  სწავლებაში ჩვენ მიერ დანერგილი სიახლეები,  გაკვეთილების მიზნები, დიფერენცირებული სწავლება, ჯგუფური მუშაობის სტრატეგია და ამის შემდეგ ვთხოვეთ , დახმარებოდნენ თავიანთ შვილებს სასწავლო–საგანმანათლებლო  რესურსების შექმნაში.  ასეთი ტიპის შეხვედრებზე მშობლები გამოხატავდნენ დიდ ინტერესს და აქტიურად ეხმარებოდნენ ბავშვებს სასწავლო რესურსის შექმნაში . პედაგოგებმა მშობლებისა და ბავშვების ძალებით შექმნილი რესურსი წარმატებით გამოიყენეს გაკვეთილებზე და ისინი სიამოვნებით აღნიშნავდნენ, რომ ამ აქტივობამ გაახალისა მოსწავლეები, გაუჩინა მეტი მოტივაცია. შეხვედრების სიახლე.

 მშობლებთან პარტნიორულ ურთიერთობაში დაიბადა ახალი იდეა. კერძოდ, მეშვიდე-მერვე–მეცხრე კლასების მოსწავლეთა მშობლებმა გაგვიზიარეს თავიანთი აზრი იმ სირთულეებზე, რომლებსაც აწყდებიან გარდამავალ ასაკში მოზარდებთან ურთიერთობაში. მათ უჭირთ მოზარდობის ასაკისათვის დამახასიათებელი ისეთი მოთხოვნილებების მართვა, როგორიცაა: სწრაფვა დიდობისა და დამოუკიდებლობისაკენ, პრესტიჟისა და აღიარებისაკენ.

მშობლებსა და შვილებს შორის კონფლიქტური სიტუაციების განმუხტვის მიზნით მომავალ სასწავლო წელს  ჩვენ აუცილებლად ჩავატარებთ კვლევას ამ კუთხით და მასში აუცილებლად ჩავრთავთ  ფსიქოლოგებს.

სკოლაში განხორციელებულმა ცვლილებებმა გარკვეული სარგებელი მოუტანა სკოლას: მშობლის თანამშრომლობამ სკოლასთან, პედაგოგებთან  შეცვალა მოსწავლის განწყობა სწავლის მიმართ, აამაღლა მისი მოტივაცია, უფრო კეთილგანწყობილი გახადა სკოლის მიმართ. შემცირდა მოსწავლეთა გაცდენა–დაგვიანებები საბაზო საფეხურზე.

კვლევის მიგნებები :

სკოლის მიერ სწავლა-სწავლების პროცესში დანერგილ სიახლეებსა და ტენდენციებზე მშობელთა არასაკმაო ინფორმირება;

აღზრდის  ორ სუბიექტს-- მშობელსა და მასწავლებელს  შორის პარტნიორული ურთიერთობის დეფიციტი;

მშობელთა დაბალი ჩართულობა სასწავლო პროცესში და კლასგარეშე ღონისძიებებში.

                                                                  15

კვლევის შედეგები:

კვლევით გამოიკვეთა, რომ მშობლები სხვადასხვაგვარად არიან განწყობილნი სკოლისადმი

1.    პირველ ჯგუფში შემოდიან აქტიური პოზიციის  მშობლები, რომლებიც ხედავენ სკოლის ცხოვრებაში მოსწავლეთა მიღწევების გასაუმჯობესებლად გადადგმულ ნაბიჯებს ( შიდა სასკოლო ტესტირებებს და სხვა ) მათ სწამთ, რომ სკოლის ცხოვრებაში მშობლის მონაწილეობით, მასწავლებელთან ურთიერთობით არა მარტო უმჯობესდება მათი შვილების აკადემიური მოსწრება, არამედ ისინი უფრო სრულყოფილად ფლობენ ინფორმაციას ბავშვების სწავლა-ქცევის შესახებ და იღებენ ზომებს მათი პრობლემების მოსაგვარებლად ამ ჯგუფის უმრავლესობას უფრო დაწყებითი საფეხურის მოსწავლეთა მშობლები შეადგენენ.

მიზეზი იმისა, რომ დაწყებით საფეხურზე მშობლები უფრო აქტიურად არიან ჩართული სასკოლო ცხოვრებაში, რაც არ შეინიშნება საბაზო საფეხურზე, ალბათ იმაშიც მდგომარეობს, რომ დაწყებით საფეხურზე მშობლებს უწევთ კონტაქტი დამრიგებელთან და თითო ოროლა მასწავლებელთან მთელი ოთხი წლის მანძილზე, ,რასაც ვერ ვიტყვით საბაზო საფეხურზე, სადაც არის საგანთა სიმრავლე და ,რა თქმა უნდა, მშობლებს მოუწევთ მჭიდრო კონტაქტი ყველა საგნის მასწავლებელთან, რასაც , ბუნებრივია, ვერ ახერხებენ.

2.    მეორე ჯგუფში შემოდიან მშობლები , სკეპტიკურად განწყობილნი. ისინი სკოლის იშვიათი სტუმრები არიან, რის გამოც სრულყოფილად ვერ ფლობენ ინფორმაციას ბავშვების მდგომარეობის შესახებ. შვილების დაბალი აკადემიური შედეგების გამო ,როგორც გულახდილ შეხვედრებში აღნიშნავენ, ეძნელებათ სკოლასთან ურთიერთობა. ამის გამო ისინი ნაკლები მზრუნველობით ეკიდებიან ბავშვების სოციალური, ემოციური და ინტელექტუალური განვითარების საჭიროებებს . მათ შორის არიან „ პროტესტანტები“ , რომლებსაც მიაჩნიათ , რომ მათი შვილების სწავლაში ჩამორჩენისა და ცუდი ქცევის მიზეზი მხოლოდ სკოლასა და მასწავლებელში უნდა ვეძებოთ, ისინი მუდმივად ცდილობენ სკოლის დისკრედიტაციით საკუთარი გულგრილობის გამართლებას. ამ კატეგორიაში ძირითადად საბაზო საფეხურის მოსწავლეთა მშობლები ერთიანდებიან. მოზარდების ხანისათვის დამახასიათებელი სირთულეების გამო ხშირად ვერ ახდენენ მოზარდებზე სათანადო გავლენას.

რეკომენდაციები

1.რეგულარული კომუნიკაცია, რადგან კომუნიკაცია მთავარ როლს თამაშობს მშობელთა ჩართულობის პროცესში, საჭიროა მშობლებს რეგულარულად მიეწოდოთ ინფორმაცია სკოლაში არსებული მდგომარეობის შესახებ. წერილობითი შეტყობინებების გარდა, სასურველია, სკოლამ გამოიყენოს სხვადასხვა ალტერნატივა: სკოლის ახალი მიზნების ამსახველი ფლაერების გავრცელება, ადმინისტრაციის მიერ მშობელთა ,,ღია კარის“ დღეების ორგანიზება სასკოლო შეხვედრებში, ღონისძიებებში მოსწავლეთა ოჯახების ფართო სპექტრის ჩართულობა და მათი შეხედულებების გაზიარება ; სკოლაში მიმდინარე პროცესების ამსახველი პოსტერების შექმნა;

2.მშობელი სისტემატურად უნდა იყოს ინფორმირებული  არა მხოლოდ მოსწავლის უარყოფითი ქცევის ან დაბალი აკადემიური მოსწრების , არამედ მისი მიღწევების შესახებაც. პედაგოგი ამ ინფორმაციას წერილობითი ფორმით მიაწვდის მშობელს, ტელეფონით აცნობებს თუ მოკლე ტექსტური შეტყობინებით გაუგზავნის, ეს თავად მისი გადასაწყვეტია. სასურველია წერილი დადებითად იწყებოდეს, ყველა ადამიანს და მით უმეტეს, ყველა ბავშვს დადებითი მხარე აქვს, რომელსაც პედაგოგი  , სხვებზე უკეთ ამჩნევს.                                                   

წარმოვაჩინოთ მოზარდის ეს მხარე და ხაზი გავუსვათ მის ინდივიდუალობას. შვილის შექება მშობლისთვის გაკეთებული საუკეთესო კომპლიმენტია. დადებითი ტონით დაწყებული წერილი იმის გარანტიას იძლევა, რომ მშობელი მას ბოლომდე წაიკითხავს, გვიპასუხებს და ჩვენს მიმართ კეთილად განეწყობა. შევეცადოთ გამოვიწვიოთ იგი , რათა წერილობითვე გვიპასუხოს.

3.მშობელთან კომუნიკაციის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ფორმა მშობელთა კრება გახლავთ. სადაც შეგვიძლია მშობლებს იმ ღონისძიებაზე შევატყობინოთ , რომლებსაც უახლოეს მომავალში ვგეგმავთ და ვთხოვოთ , რომ მოსამზადებელ სამუშაოებში შეძლებისდაგვარად ჩაერთონ. მათი ჩართულობა მოსწავლეთა მოტივაციას საგრძნობლად აამაღლებს.

4. წლის განმავლობაში რამდენჯერმე მოვიწვიოთ მშობლები ბავშვის მიღწევების განსახილველად. ხშირად გავუგზავნოთ წერილი და ავუხსნათ ჩვენი საგნის მიზნები, ძირითადი ამოცანები, ბავშვის პრობლემები და მიღწევები.

5.მშობელთა წახალისება სასწავლო პროცესში მონაწილეობის მისაღებად. მშობლისათვის ისეთი ატმოსფეროს შექმნა, რომ მას ელიან არა როგორც კრიტიკის ობიექტს, არამედ როგორც პარტნიორს, რომ მის აზრს ანგარიშს უწევენ, ენდობიან. კარგი იქნება VII -IX კლასებში განხორციელდეს მშობლის ვიზიტი სკოლაში - წინასწარ შემუშავებული განრიგით ყველა მშობელს მიეცეს უფლება ერთი სასწავლო დღე გაატაროს სკოლაში, დაესწროს გაკვეთილებს, მიიღოს ამომწურავი ინფორმაცია შვილის აკადემიურ მიღწევებზე. სასურველია, გაკვეთილების შემდეგ პედაგოგები შეხვდნენ მშობლებს და გაიმართოს მცირე დისკუსია, მოხდეს შთაბეჭდილებათა გაზიარება. მასწავლებელთან მჭიდრო ურთიერთობით მშობლები ახლოს გაეცნობიან სწავლა-სწავლების შინაარსს, დაეუფლებიან იმ მიდგომებსა და საშუალებებს, რაც სარგებლობის მომტანი იქნება მათი შვილებისათვის.

6.სკოლის ღონისძიებებში მამების ჩართვის ხელშეწყობა

7.დავეხმაროთ მშობლებს, გახდნენ უკეთესი მშობლები. პედაგოგთა დახმარებით შესაძლებელია ჩატარდეს კონსულტაციები მშობელთათვის  აღზრდის აქტუალურ საკითხებზე, როგორიცაა: მოზარდებთან თანამშრომლობითი ურთიერთობის ჩამოყალიბება, დასჯითი მეთოდების ჩანაცვლება მასტიმულირებელი მიდგომებით, დღის რეჟიმის დაცვა და დროის სწორად განაწილება.

8.მნიშვნელოვანია მშობლების უნარ-ჩვევებისა და გამოცდილების გამოყენება სპორტულ, ინტელექტუალურ, საქველმოქმედო შემოქმედებით ღონისძიებებში მოხალისე მშობელთა ჩართვა.

                                                            

 ასეთი ღონისძიებების ორგანიზება და განხორციელება გაზრდის მშობელთა მოტივაციას. ისინი შეასრულებენ საინტერესო და სკოლისათვის სასარგებლო სამუშაოებს, მოაწყობენ შეხვედრებს სხვა მშობლებთან მხიარულ და სასიამოვნო გარემოში, შეიძენენ გამოცდილებას, თავს იგრძნობენ ღირსეულად და დაფასებულად.

ჩატარებული სამუშაოს მონიტორინგი

კვლევისას თვალყურს ვადევნებდი ჩემს მიერ წინასწარ შემუშავებული გრაფიკისა და ამოცანების განხორციელების ვადების თანმიმდევრობას; კვლევის მეთოდების ეფექტურობას;

დასკვნა

დაწყებით საფეხურზე მშობელთა ჩართულობა შედარებით უფრო აქტიურია, ვიდრე საბაზო საფეხურზე და საშუალო საფეხურზე- პასიური. მიმაჩნია, რომ საჭიროა კომპლექსური ცვლილებები განხორციელდეს მშობელთა ჩართულობის მხრივ სკოლაში სწავლება სწავლის ხარისხის გაუმჯობესების მიზნით, რომ შევძლოთ 21-ე საუკუნის უნარ-ჩვევების გამომუშავება მოსწავლეთათვის, რათა გახდნენ ისინი კონკურენტუნარიანები მსოფლიო გამოწვევების წინაშე.

სკოლაში ჩატარებული პრაქტიკული კვლევის საფუძველზე შეგვიძლია დავასკვნათ სკოლისა და მშობლების ურთიერთგათიშულობის მთავარი მიზეზებია: მშობელთა არასაკმარისი ინფორმირება საგაკვეთილო პროცესში დანერგილ სიახლეებზე, აღზრდის ამ ორ სუბიექტს შორის პარტნიორული ურთიერთობის დეფიციტი, მშობელთა განათლების  დაბალი დონე.

          სკოლის წარმატებული მუშაობისათვის აუცილებელია საზოგადოებასა და მშობლებთან მჭიდრო თანამშრომლობა. მოსწავლეთა მაღალი აკადემიური მოსწრებისათვის, მათი პიროვნული ჩამოყალიბებისათვის ძალზე მნიშვნელოვანია სკოლასა და მშობლის ურთიერთობაში არსებული ბარიერის დაძლევა, მშობლის ნეგატიური დამოკიდებულების შეცვლა. კვლევით დადგინდა, რომ როდესაც მშობელი ჩართულია შვილის განათლების პროცესში, მოსწავლეს აქვს მაღალი აკადემიური შეფასებები, გამოცდის შედეგები, დასწრების მაჩვენებელი და ხარისხიანად შესრულებული დავალებები; ის გამოირჩევა სკოლისადმი გულშემატკივრობით, კარგი დისციპლინით, პასუხისმგებლობით, ობიექტური თვითშეფასების უნარით .

                                                               

ინფორმაცია სკოლის შესახებ

ჩხორიის საჯარო სკოლაში სწავლობს 130 მოსწავლე და მუშაობს 24 პედაგოგი. მათგან 11 მასწავლებელი უფროსის სტატუსის მატარებელია. სკოლა აღჭურვილია კომპიუტერული ლაბორატორიით და ინტერნეტით, თუმცა კომპიუტერები მოძველებულია. სკოლას აქვს მოსწავლეთა სწავლებისთვის საჭირო რესურსი. კვლევის სამიზნე ჯგუფი, სადაც განვახორციელე კვლევა არის საბაზო საფეხური, კვლევა განხორციელდა   43 მშობელს შორის, აქედან  43 - ემ  მიიღო კვლევებში მონაწილეობა. კვლევა განხორციელდა 2017-2018 სასწავლო წელს და გრძელდებოდა 8 თვე.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1.      ,,პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება“, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო თბილისი 2008 გვ.56.

2. ჟურნალი მასწავლებელი # 2 , 2010 წ. ნინო ელბაქიძე „ რა სჭირდებათ მშობლებს „.გვ.18,19

3. ჟურნალი მასწავლებელი # 4 2009 წ. ნინო ელბაქიძე „მშობლებთან კომუნიკაციის სტრატეგიები „ გვ. 18,19

 4.პროფესიული განვითარების ცენტრის მიერ გამოცემული სახელმძღვანელო „სასწავლო და პროფესიული გარემო „ გვ. 129-137

7.      აქტივობების კრებული მშობლებისათვის G-PRIED საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტი, თბ. 2016 წ, გვ.1-2.

8.   სკოლის დირექტორის სახელმძღვანელო

დანართები
კითხვარი მშობლებისთვის

პატივცემულო მშობლებო , გთხოვთ მიიღოთ მონაწილეობა ჩვენი სკოლის შეფასების კვლევაში

ჩვენ ველით თქვენგან შეფასებებს და წინადადებებს , რომელთა საფუძველზე უკეთ შევაფასებთ სკოლაში არსებულ რეალურ სიტუაციას საბაზო საფეხურზე , განსაკუთრებულ ყურადღებას მივაქცევთ იმ საკითხებს, რომლებიც თქვენ გაღელვებთ, თქვენი გულწრფელი პასუხები დაგვეხმარება მოვაგვაროთ სკოლაში არსებული პრობლემები მშობელთა ჩართულობის კუთხით და სწორად დავგეგმოთ პრობლემების გადაჭრის გზები. ანკეტა ანონიმურია, თუმცა სურვილის შემთხვევაში შეგიძლიათ ანკეტის ბოლოს მიუთითოთ თქვენი სახელი და გვარი. 

                                                           19                       

20

მშობლის თვითშეფასების კითხვარი

	არასოდეს	ზოგჯერ	თითქმის ყოველთვის
ხშირად ვაკითხავ ჩემს შვილს/შვილებს სკოლაში
მე სისტემატიურად ვიღებ ინფორმაციას ჩემი შვილის მიღწევების შესახებ
ვეხმარები ჩემს შვილს უცხო ( რუსული ) ენის გაკვეთილის მომზადებაში
ვიცი ჩემი შვილის გაკვეთილების ცხრილი
ვატყობინებ დამრიგებელს ბავშვის სკოლაში არყოფნის მიზეზს.
დამრიგებელს ვეკონტაქტები თვეში ერთხელ მაინც
საგნის მასწავლებლებს ვეკონტაქტები თვეში ერთხელ მაინც
დამრიგებელთან სატელეფონო კონტაქტის ინიციატორი მე ვარ
ვინტერესდები ჩემი შვილის ჩართულობით სხვადასხვა სასწავლო პროექტებში
ვიცნობ ჩემი შვილის ყველა თანაკლასელსა და მის უშუალო მეგობრებს სკოლაში
ვესწრები ჩემს შვილს გაკვეთილებზე თვეში ერთხელ მაინც
ვცდილობ დავეხმარო ჩემს შვილს /შვილებს საშინაო დავალების მომზადებაში.

მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი ( კომუნიკაცია )                                                        21

	არასოდეს	ზოგჯერ	თითქმის ყოველთვის
ვურეკავ/ვწერ ჩემი მოსწავლეების მშობლებს და მოსწავლის აკადემიური მოსწრებისა და დისციპლინის შესახებ ინფორმაციას ვაწვდი
ვცდილობ ჩავრთო მშობლები როგორც საკლასო, ასევე კლასგარეშე მუშაობაში
პირადად ვხვდები მშობლებს
მშობლებთან შეხვედრისას განსაკუთრებით ვუსვამ ხაზს მშობელთა ჩართულობის მნიშვნელობას მშობელთა სწავლის პროცესში
მშობლებს ვთავაზობ კონსულტაციას თემაზე „ როგორ დავეხმაროთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადებაში“
მოსწავლეთა მშობლებს ვეპატიჟები გაკვეთილზე დასასწრებად
მშობლებს ვრთავ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების პროცესში

22

რეფლექსია

მიმდინარე სასწავლო წლის სექტემბრიდან მაისის     ჩათვლით ვმუშაობდი საკუთარი პრაქტიკის კვლევაზე მიმართულებით : როგორ განვახორციელოთ მშობელთა აქტიური ჩართულობა სასკოლო ცხოვრებაში

ჩემი პრაქტიკის კვლევის მიზანი იყო მშობლის როლის დადგენა ბავშვის განათლებასა და განვითარებაში. თუ რა ფაქტორები განსაზღვრავს მშობლის სასწავლო პროცესში ჩართულობას და პირიქით, რა ფაქტორები უშლის ხელს მშობელს -იყოს ჩართული შვილის სასწავლო პროცესში და აქედან გამომდინარე ღონისძიებების გატარება  მშობელთა ჩართულობის ხარისხის გასაუმჯობესებლად.

        პრობლემა აქტუალური იყო არა მხოლოდ ჩემთვის და  იმ პედაგოგთათვის, რომლებიც კვლევაში მონაწილეობდნენ, არამედ სკოლის სხვა მასწავლებლებისთვისაც. ამდენად, კვლევის პროცესში  , ჩემი კოლეგები თავადაც იჩენდნენ ინიციატივას, მიეღოთ ინფორმაცია კვლევის მიმდინარეობის შესახებ და მათგან ვღებულობდი კონსტრუქციულ უკუკავშირს, რომელსაც ვითვალისწინებდი მუშაობის დროს.

                                              გადავწყვიტე, რომ კვლევა აბსოლუტურად შეესაბამებოდა  ჩემს პროფესიულ საქმიანობას, მიესადაგებოდა  ჩემი გაკვეთილების მიზნებს და დიდად სასარგებლო იქნებოდა  ჩემი მომავალი საქმიანობისთვის.

ფართოდ ვიყენებდი ინტერვიუს, როგორც კვლევის დამატებით მეთოდს მეტი ინფორმაციის მოსაპოვებლად.

რაოდენობრივი კვლევისთვის ავირჩიე: კითხვარები,  შეკითხვები  ძირითადად დახურული იყო, ბოლოში დატოვებული მქონდა სპეციალური არე დამატებითი ინფორმაციის ჩასაწერად. 

  მიმაჩნია , რომ ეს კვლევა მეტად მნიშვნელოვანია   ჩემთვის და ჩემი კოლეგებისთვის პროფესიული ზრდის თვალსაზრისით; ასევე , მოსწავლეთა ცოდნის დონის ამაღლებისთვის, რადგან მომავალ სასწავლო წელს ჩემთვის პრიორიტეტული იქნება  კვლევის შედეგად გამოვლენილი  პრობლემების აღმოფხვრაზე მუშაობა, კვლევამ  დამანახა  ჩემი  ძლიერი მხარეები, რათა  მომავალში ის უფრო ეფექტურად გამოვიყენო მოსწავლეთა მშობელთა ჩართულობის ხარისხის გასაზრდელად. აგრეთვე დამანახა სუსტი  რგოლიც ჩემს საქმიანობაში, რომლის განმტკიცებაზე მუშაობას ახალი სასწავლო წლიდან   აუცილებლად დავგეგმავ.  კვლევამ  გამოავლინა  ჩემი მოსწავლეების  მშობლების სურვილები, რომელთა შესრულებაზე მუშაობა მომიწევს.

დიდი სურვილი მაქვს, მშობლებმა კარგად გაიაზრონ მათი ჩართულობის ხარისხის აქტუალობა. მსურდა გამეგო,  რა აზრისანი  არიან მშობლები თავიანთი შვილების აკადემიური მოსწრების შესახებ. მიმეღო  მათგან რჩევები, რეკომენდაციები, გამეგო,  რა არის ამ მიმართულებით  პრიორიტეტული მათი შვილებისთვის. ჩემი აზრით, ეს პედაგოგიური კვლევა  ხელს შეგვიწყობს  , მეტად მნიშვნელოვანი გავხადოთ,  მშობელთა ჩართულობა სასკოლო ცხოვრებაში.

ჩემი  დასკვნა ასეთია: მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად,  პრობლემის შესწავლა და შესაბამისი რეკომენდაციების შემუშავება, სიახლეა , საჭირო რესურსია ჩემი და ჩემი კოლეგების  პროფესიული ზრდისთვის.

   კვლევის ანგარიშის პრეზენტაცია გავაკეთე კოლეგებთან , მოხდა აზრთა გაზიარება და შეფასება მათი მხრიდან.

 ახალ სასწავლო წელს დამატებით სამუშაო დროს გამოვყოფ და

გავაგრძელებ საქმიანობას მშობელთა ჩართულობის გასაუმჯობესებლად და ჩემი გამოცდილების გათვალისწინებით კოლეგებს გავუწევ რეკომენდაციებს ამ კუთხით.

                                                                 24